Suriname : Koloniaal nieuws- en advertentieblad d.d. 13-12-1929, jg. 81, nr.99.
Coronie 5 December 1929.
M.de Red.
Wilt U mij a.u.b. een plaats geven in uw veelgelezen blad voor ‘t volgende?
De Gouverneur heeft een groote vergadering gehouden met zijne ambtenaren waar— volgens bericht in de bladen, o.a. behandeld is de verkoop of overdracht van perceelen op de Vestigingsplaatsen aan de huurders.
Als belanghebbende heeft dat mijn volle aandacht, en niet alleen van mij, maar van vele huurders op de vestigingplaats Totness op Coronie, en dus de vraag naar voren gebracht of dat in ons belang is.
Vergun me een woord vooraf want wij verkeeren in een uitzonderingsgeval op Totness.
Men heeft Totness in de grondjes verordening onder No. 16 als vestigingsplaats genoemd, maar volgens de bepalingen dier Verordening behoort ze er niet in. De huurperceelen zijn alle kleiner dan een halve Hectare, dus minder dan de verordening eischt. Een ieder zal moeten toegeven dat ½ Hectare geen perceel is om den landbouw uit te oefenen, en alleen tot bewoning en niets meer geschikt is. Zoo is het feitelijk op Totness. Een gebouw om te wonen— dat eischt, het contract—een keuken, varkenshok en andere bijgebouwtjes, een paar vruchtboomen en kokospalmen, dat is alles wat op zoon perceel te vinden is. Van landbouw geen sprake.
Totness is dus ook niets anders dan een dorpje — en geen vestigingsplaats tot uitoefening van den kleinen landbouw. Voorstanders van eigendom — want er is vroeger al sprake van geweest — meenen dat de huurders hunne perceelen beter zouden beheeren ais ze eigenaren waren. Dat geldt voor ons niet. Wij zijn net zoo gerust alsof we eigenaren zijn, als we maar de huur op tijd betalen. Het contract houdt ook in dat bij overlijden de huur op je erfgenamen kan overgaan als ze dit verzoeken, wat ook altijd gebeurt.
Maar toch zouden we allen gaarne eigendom hebben, mits wij dit billijk kregen. Men lette er daarom op, dat de eerste huurders die perceelen in huur hebben gekregen tegen f 10 per jaar per Hectare. Die perceelen waren woeste grond. Bosch, cappewerie enz. De huurder moest dus de grond zelf in cultuur brengen, bedelven, beplanten, kortom alles doen. Wat die grondjes dus thans waard zijn is het werk en- de zweet van de huurders. Zij, die later de huur van een perceel overgenomen hebben, moesten aan de nieuw verkrijger alles wat op den grond is betalen, wat zeggen wil koopen. De betaling moet op het districtskantoor blijden vóór de Commissaris de huur overschreef. Er werd zelf controle uitgeoefend op den betaalden prijs. Dus in korte woorden al de huurders hebben in arbeid of geld ruimschoots hun perceelen betaald, en mogen nog jaarlijks huur betalen ad f 10 per H.A. Wat zal het Gouvernement nog meer van ons vragen om eigendom te krijgen? Om billijk te zijn zooveel als onontgonnen grond waard is, en die kosteloos gegeven wordt als men domeingrond aanvraagt in allodialen eigendom en erfelijk bezit.
Wel is daaraan verbonden de verplichting gronden in cultuur te brengen, maar daaraan hebben wij immers reeds lang voldaan. Als de maatregel dus beoogt om de Koloniale Kas te vullen, dan zal er heel wat onbillijks worden begaan tegen de huurders, om dat te bereiken. Is het een maatregel om van de kosten van onderhoud der vesti gingsplaatsen ontslagen te worden, dan worden de huurders al vast geluk gewenscht, want als zij het bedrag wat ze nu aan huur moeten betalen, gezamenlijk besteden aan de vestigingsplaats zullen die daardoor zeker niet achteruitgaan.
Men weet dat Lanti niet goedkoop werkt, gedachtig aan het leer en de snijder, en dan de hofhouding!!
Ik verzoek de aandacht van de lezers, dat al wat ik schreef, uitgenomen de laatste alinea, alleen betrekking heeft op Totness. Wij hopen dat de Gouverneur zal besluiten om Totness als vestigingsplaats op te heffen en de tegenwoordige huurders gelegenheid zal geven zich binnen zekeren tijd aan te melden om de eigendom hunner perceelen kosteloos te hunne namen ten hypotheek kantore te doen inschrijven. Dat is billijk.
M d R hartelijk dank voor de plaatsing.
Huurder van Totness
Opmerking redactie Coronie.eu: dit onderwerp is er één dat periodiek actueel is in Coronie. Het blijkt altijd weer een loze verkiezingsbelofte. Momenteel is dit onderwerp landelijk actueel, maar aan de (grond)huurders/erfpachters van Totness is niet gedacht. Vestigingsplaats Totness vierde dit jaar haar 150 jarig bestaan. Was dit dan geen goede gelegenheid de grondhuurders en erfpachters hun huurperceel in eigendom te schenken?