Wie voor het eerst door de straten van Coronie wandelt, kijkt graag naar de straatnaamborden, zich daarbij afvragend wie of wat die persoon zou kunnen zijn geweest. Het is te hopen dat men dossiers bijhoudt op het Commissariaat, waarin is opgenomen waarom men een bepaalde straat naar een bepaalde persoon heeft vernoemd.
Men vernoemt daar straten naar personen, zonder zich ervan te vergewissen of de persoon werkelijk zo heette als op het straatnaambord vermeld staat en evenmin of de schrijfwijze op het straatnaambord wel correct is.
Basia Taystraat
Toen ik in Coronie voor het eerst op de straatnaambord las “Basia Taystraat”, dacht ik aan een echte basia (slavendrijver) uit het slavernijverleden. Dan kun je het uiteraard niet maken zo iemand op deze wijze te eren. Pas na enige tijd kwam ik erachter dat zijn officiële naam was Alexander Tay. Hij was de vader van wijlen de gezusters Amelia (Emmy) Tay” en Johanna (Jopie) Tay”. Hij werd op 12 april of 12 mei 1871 geboren en stierf op 17 september 1953 en was volgens de Volkstelling van 1921 getrouwd met Adriana Veronica Stamp, geboren op 19 februari 1917. Hij was ook peetoom van mijn moeder.
Hij werd hij door niemand Basia Tay genoemd, maar wel Basia Sandy (of Basia Sandie), afgeleid van zijn voornaam, Alexander. Het bewijs hiervoor heb ik niet alleen van mijn moeder, maar ook uit oude kranten.
Basia Sandy kon de gehele gemeenschap op sleeptouw nemen. Bij doorbraak van de zee of de zwamp was hij degene die als voorman, namens overheid, de verdediging tegen het water organiseerde. Hij was hoofd van de plantage Moy, maar daarnaast ook buitengewoon agent van politie. Basia Sandy kreeg in 1947 een Koninklijke onderscheiding: zilveren medaille in de orde van Oranje-Nassau.
Ik snap niet waarom niet zijn echte naam gebruikt werd bij het vernoemen van een straat naar hem. Helaas heb ik geen foto van het desbetreffende straatnaambord, omdat op de dag waarop de foto’s werden gemaakt, dat straatnaambord i.v.m. asfalteringswerkzaamheden was verwijderd. Basia Taystraat zou dus gewoon moeten zijn Basia Sandystraat of Alexander Taystraat.
Henry, Richinald Slorystraat
Henry, Richinald Slory ( 31-10-1896) was getrouwd (01-07-1925) met Mathilda Frederika Hooplot (14-06-1903). Zij waren de ouders van landbouwer Leo Slory en de schrijver/dichter Michael Slory. Henry was onder vrienden meer bekend als Provicaris, omdat hij veel wist en/of alles meende te weten. Hij was een notabele in Coronie, kerkmeester en een der steunpilaren van de Rk kerk Coronie. Hij was ook initiatiefnemer/medeoprichter van de rijstplanters-coöperatie Sint Jozefpolder, samen met Pater De Kort. Ten slotte was hij ook nog medeoprichter van de Centrale Cocosoliepers in Coronie. Uit stukken blijkt dat die man dus niet Richenel Slory heette, maar Henry, Richinald Slory! Op het straatnaambord staat iets anders. Zou moeten zijn Henry Richinald Slorystraat.
Wilhem Ferdinand Janssenstraat
Willem/n Jans(s)enstraat moet zijn Wilhelm Janssenstraat (12-01-1874) was getrouwd Elisabeth Princess Maarbach (22-11-1885) Ondertrouw 31 mei 1912 Kol. Nieuws en adv. Blad. Niet alleen klopt de naam op de straatnaambord niet, maar wordt de naam in het ene geval geschreven met één s en in het andere geval met dubbele “s” (bord niet op de foto). Alsof dat niet genoeg is (zie foto) staat er Willen i.p.v. Willem: 3x fout dus! De straat werd naar deze man vernoemd omdat hij op de hoek van die straat woonde. Later (volgens mij nog steeds zo) heette de straat in de volksmond Erwin Janssenpassie, naar Erwin Janssen, een nazaat van deze man, die op de hoek van deze straat een winkel dreef. In de toekomst zal ik nagaan of er nog meer van dergelijke gevallen daar aanwezig zijn. Moet in ieder geval dus zijn: Wilhelm Janssenstraat.
Overigens zag ik geen straatnamen vernoemd naar vrouwen, terwijl je daar toch altijd een flink aantal kademmi (flinke) vrouwen hebt gehad. Bijvoorbeeld Louisa Blijd (meer bekend als koelie Louisa omdat ze half Hindoestaans was). Ze was een alom gewaardeerde plaatselijke, traditionele vroedvrouw uit de 30-40-er jaren, die ook leidster was van een groep ontwaai-vrouwen, waar ik een special aan heb gewijd op deze website. Update: binnen een jaar het verschijnen van dit artikel werd in in Coronie, onder districtscommissaris een straat vernoemd naar Louise Blijd.
Ik zou ten slotte nog een lans willen breken voor al die mensen die klagen dat al die plantagenaamborden in Coronie zijn verdwenen. Vroeger als je vanuit Paramaribo met de binnendoor reisde naar Coronie, zag je al die namen van plantages langskomen en kon je inschatten hoelang het nog duurde eer je Totness bereikte: Ingiekondre, Inverness, Hamilton,Welgelegen, Hague,Moy, Perseverance, Cadross Park, Bellevue,Mary’s Hope,Totness,Friendship, Bantaskine, John,Belladrum, Johanna Maria, Novar, Clyde, Sarah Leasowes, Burnside.
Ook aan bovenstaande wens is na het verschijnen van dit artikel voldaan door de dc.
Herwin Hooplot, mei 2012